2017-05-18

Facebook:

Het gezelschapsbehoeftige familielid dient zich aan:

– Nemen we een pilsje bij de Klakbaan?

Ik heb me bij Facebook aangemeld in 2012, ingaand op de uitnodiging tot vriendschap van een oude en wijze albatros; zie https://www.facebook.com/wisdomthealbatross en lees Pattison & Harvill 2012.

Bij het verkennen van de Gezichtsboekenclub ontdekte ik dat veel uit het gezicht verloren wezens er mee zijn terug te vinden.

Bij mijn emigratie naar Brazilië in 1978 verdween het contact met de meeste van mijn kennissen in het vaderland, met uitzondering van familieleden. Wat van dat verre verleden is overgebleven zijn herinneringen, een redelijk aantal familiefoto’s en slechts enkele foto’s van niet-familieleden. Die laatste tonen:

(a) mijn klas van het voorlaatste schooljaar van de rooms-katholieke lagere jongensschool “Sint Jozef”, in 1968; (b) ik met enkele klasgenoten uit het vierde jaar van de rooms-katholieke middelbare school “Sint Eloy”, tijdens de schoolreis naar Parijs, in 1974; (c) de groep van onze alternatieve woonleefgemeenschap “Tidorp”, in 1977: op één foto zwemmen we in ons blootje in zee en op een andere mediteren we.

Ik toon hierbij de eerste van die vier foto’s; ze laat de jongens zien die ik sedert de kleuterschool bijna dagelijks ontmoette en waarvan ik de meerderheid zou blijven zien tot aan het einde van de middelbare school. Al die jongens werden geboren tussen september 1956 en augustus 1957 in de toenmalige gemeente IJzendijke en op deze foto zijn we tien/elf jaar oud. Op een snugger moment in het verleden heb ik op de achterkant van die foto de namen bijgeschreven, om me te behoeden voor latere vergetelheid. Tabel 1 geeft wat basisinformatie over de jongens op de foto.

Tabel 1. Gegevens over de scholieren op foto van 1968: de vijfde (voorlaatste) klas van de RK jongensbasisschool “Sint Jozef”; IJzendijke.

⁽¹⁾ ++ = ingeschreven tot 2013-10-22; + = ingeschreven tot 2017-03-24; – = nog niet ingeschreven (2017-03-24).

⁽²⁾ + = geaccepteerd; – = genegeerd.

⁽³⁾ Zie: https://nl.wikipedia.org/wiki/Ronny_van_Poucke

Bovenstaande foto is genomen in het tweede semester van het vijfde (voorlaatste) schooljaar en, afgaande op de kledij (bijna alle jongens dragen een wollen trui met daaronder een katoenen blouse en ze lopen nog niet met sandalen, maar met gesloten schoenen) was het toen eind van de winter of begin van de lente: april of begin mei.

Op dezelfde dag werden eveneens gefotografeerd, met dezelfde achtergrond (het klaslokaal van juffrouw Verdegem) en met dezelfde trapsgewijze opstelling in drie rijen, de klassen van (i) mijn oudste broer Herman, die in de zesde zat, eveneens bij meester Lips, (ii) mijn neef Etienne, die in de derde zat, bij meester Sinack en (iii) mijn broer Alex, die in de tweede zat, eveneens bij meester Sinack.

Over het geboortedorp IJzendijke kan ik zeggen dat het als nederzetting is gesticht in de Middeleeuwen en in 1816 officieel het recht verwierf om zich “stad” te noemen.

In 1970 werd de gemeente IJzendijke opgenomen in de gemeente Oostburg en op haar beurt werd in 2003 de gemeente Oostburg opgenomen in de gemeente Sluis. Met momenteel bijna 24.000 inwoners verspreid over een oppervlakte van 307 km² is Sluis de dunst bevolkte gemeente van Nederland. Afgezien van wat dorpen bestaat het territorium vooral uit landbouwareaal, met verspreid liggende boerderijen en met opgeknapte voormalige landarbeidershuisjes bovenop de polderdijken.

Aangezien het dorp IJzendijke geheel is omgeven door akkerland is het nogal verrassend dat zich in mijn lagere schoolklas slechts twee boerenzoons bevonden (Ronald en ik): 9% van het totaal. Inderdaad vormt dit een groot contrast met de klassen van mijn broers Herman en Alex en neef Etienne, waarin ongeveer een derde van het scholierentotaal boerenzoon was.

Op 22 oktober 2013 deed ik de eerste poging om via Facebook de eenentwintig medescholieren van deze klasfoto te lokaliseren. Toen waren er van die jongens al twee dood (Hugo; Walter v/d B.) en van de rest bleken er negen (45%) tot Facebook te zijn toegetreden.

Op 27 maart 2017 deed ik de tweede poging, om te zien of sedert die eerste keer ook anderen clublid waren geworden. Zodoende ontdekte ik dat er in de tussentijd nog eens drie waren overleden (Johan; Ronny; Willy) en vier andere zich bij Facebook hadden ingeschreven.

Heel triest dat van deze jongens er al vijf (23%) zijn overleden nog vóór het bereiken van hun zestigste!

Interessant dat van deze groep van 22 oud-leerlingen, tien (45%) in het geboortedorp IJzendijke zijn gebleven, of er opnieuw zijn gaan wonen.

Zeven mensen uit de groep heb ik tot op heden niet teruggevonden. Van de opgespoorde personen zijn er acht mijn uitnodiging tot “Facebook- vriendschap” ingegaan. Met enkelen van hen werden berichtjes uitgewisseld en voor de hand liggende vragen gesteld: getrouwd? kinderen? wat is je beroep? waar woon je? Zo ontdek je dan dat er eigenlijk weinig gemeenschappelijke interesses zijn overgebleven, als gevolg van zó sterk verschillende ingeslagen levenswegen. Milan Kundera, die net als ik op volwassen leeftijd verhuisde naar een land met een heel andere cultuur (hij vertrok naar Parijs), ervaarde iets vergelijkbaars bij zijn hereniging met collega’s uit de jeugd en beschrijft zijn gevoelens bij dit proces in het zeer leesbare boekje Onwetendheid, van 2002.

Literatuur:

Pattison, D. & K. Harvill. 2012. Wisdom, the Midway albatross: surviving the Japanese tsunami and other disasters for over 60 years. Mims House, Little Rock, U.S.A.